Dotyczące celebracji liturgii w Wielkim Tygodniu oraz podczas Triduum Paschalnego na terenie archidiecezji gnieźnieńskiej w czasie stanu epidemii

Mając na uwadze dokumenty Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z dnia 19 i 25 marca 2020 roku oraz Wskazania Komisji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów KEP przekazane 11 marca 2021 roku w czasie 388. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski wydaję Rozporządzenie szczegółowe dotyczące celebracji liturgii w Wielkim Tygodniu oraz podczas Triduum Paschalnego.

 I Przepisy sanitarne dotyczące zgromadzeń w kościołach obowiązujące do 9 kwietnia 2021 r.      

Zgodnie z zarządzeniem władz państwowych w kościołach obowiązuje zakrywanie ust i nosa oraz limit osób podczas liturgii – 1 osoba na 20 m2 przy zachowaniu odstępu nie mniejszego niż 1,5 m. Gdy modlitwa ma miejsce poza kościołem, na terenie przykościelnym, należy zakryć nos i usta, i zachować odstęp 1,5 m. Osoby sprawujące kult są wyłączone z obowiązku zasłaniania ust i nosa.

W związku z zaostrzeniem wymagań sanitarno-epidemiologicznych jeszcze raz wszystkich bardzo proszę o ich szczegółowe przestrzeganie i zawieszenie na drzwiach świątyń zaktualizowanej informacji dotyczącej liczby wiernych mogących uczestniczyć w liturgii.

 II Wskazania ogólne

Przypominam o udzielonej przeze mnie dyspensie wszystkim wiernym archidiecezji gnieźnieńskiej od uczestnictwa w Mszach świętych niedzielnych i świątecznych.

Zachęcam i proszę do jednoczenia się na modlitwie w rodzinach, poprzez środki masowego przekazu, a także poprzez transmisje internetowe diecezjalne (Triduum Paschalne w: archidiecezja.pl) i parafialne.

Szczególnym wyrazem łączności duchowej z Kościołem jest praktyka Komunii duchowej (nazywanej także Komunią pragnienia), do której zachęca się wszystkich nie mogących przystąpić do Komunii sakramentalnej. Akt Komunii duchowej wymaga stanu łaski uświęcającej. Dokonując go przy pomocy jednej z prawnie uznanych formuł modlitewnych wierny może zyskać odpust cząstkowy. Odpust cząstkowy związany jest także z odmówieniem modlitw „Duszo Chrystusowa” lub „Oto ja, dobry i najsłodszy Jezu” jako dziękczynienia po Komunii (zob. zał. 1.).

Stolica Apostolska wiernym dotkniętym chorobą zakaźną spowodowaną koronawirusem, a także pracownikom służby zdrowia, członkom rodzin i wszystkim tym, którzy w jakimkolwiek charakterze, także poprzez modlitwę, opiekują się nimi, udziela daru specjalnych odpustów (zob. zał. 2. Dekret Penitencjarii Apostolskiej odnośnie przyznania specjalnych odpustów dla wiernych w obecnej sytuacji pandemii, z dnia 20 marca 2020 roku).

 III Niedziela Palmowa czyli Męki Pańskiej i Wielki Tydzień

Upamiętnienie wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy powinno być obchodzone wewnątrz kościoła. Należy zastosować drugą uproszczoną (bez przejścia) lub trzecią  formę przewidzianą przez Mszał Rzymski.

 IV Wielki Czwartek

Msza Krzyżma będzie celebrowana w Katedrze Gnieźnieńskiej o godz. 10.00. Proszę o przybycie do Katedry księży dziekanów (lub innego kapłana w zastępstwie księdza dziekana). Kapłani koncelebrujący Mszę świętą proszeni są o obowiązkowe założenie maseczek.

Zgodnie z najdawniejszą tradycją Kościoła w Wielki Czwartek nie wolno odprawiać Mszy świętych bez udziału ludu. Na mocy Dekretu Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z dnia 25 marca 2020 roku w tym roku kapłani ponownie mają możliwość odprawiania Mszy świętej w odpowiednim miejscu, bez udziału ludu.

 V Triduum Paschalne 

Liturgie Triduum Paschalnego mogą być sprawowane w kościołach parafialnych. Wyrażam zgodę, aby liturgie te mogły być sprawowane również w kaplicach domów zakonnych.

W ciągu dnia kościoły winny być otwarte, aby wierni mieli możliwość ich nawiedzenia i adoracji Najświętszego Sakramentu.

 Msza Wieczerzy Pańskiej    

Obmycie stóp należy pominąć. Na zakończenie Mszy świętej należy procesyjnie przenieść Najświętszy Sakrament do kaplicy adoracji (Ciemnicy). Niech będzie ona przygotowana w takim miejscu, aby zapewnić wiernym możliwość zachowania norm sanitarnych (np. w innej części kościoła, zamiast w małej kaplicy).

Jeżeli zachowanie norm sanitarnych z uwagi na ograniczoną przestrzeń nie jest możliwe należy, podobnie jak w roku ubiegłym, zrezygnować z przenoszenie Najświętszego Sakramentu do kaplicy adoracji (Ciemnicy). W tym wypadku po Komunii należy pozostawić Najświętszy Sakrament na ołtarzu (umieszczając konsekrowaną hostię w cyborium). Po modlitwie po Komunii kapłan klęka przed ołtarzem. Wszyscy śpiewają hymn „Sław, języku, tajemnicę”. Po zakończeniu śpiewu kapłan otrzymuje welon i zanosi Najświętszy Sakrament do tabernakulum. Następnie w ciszy udaje się do zakrystii.

Liturgia na cześć Męki Pańskiej

W modlitwie powszechnej proszę dodać intencję za znajdujących się w sytuacji zagrożenia, chorych i zmarłych jako przedostatnią (zob. zał. 3.).

Należy zastosować pierwszą formę ukazania Krzyża przewidzianą przez Mszał Rzymski. Akt adoracji Krzyża przez pocałunek należy ograniczyć wyłącznie do celebransa. Pozostali wierni winni adorować Krzyż trzymany przez celebransa, przez dłuższą chwilę, bez podchodzenia do niego, klęcząc w ławkach i śpiewając jedną z pieśni zaproponowanych w Mszale Rzymskim.

Po Komunii należy przenieść Najświętszy Sakrament do Grobu Pańskiego, który winien być przygotowany w miejscu sprzyjającym zachowaniu przez wiernych norm sanitarnych (w kościele, nie w małej kaplicy).

Jeżeli zachowanie norm z uwagi na ograniczoną przestrzeń nie będzie możliwe, należy zrezygnować, podobnie jak w ubiegłym roku, z przygotowania Grobu Pańskiego a Najświętszy Sakrament umieścić w tabernakulum.

Wielka Sobota

Tradycyjne błogosławieństwo pokarmów można zorganizować, ale jedynie przy kościołach, na otwartym terenie z zachowaniem norm sanitarnych (zob. p. I). Niech uczestniczą w nim tylko przedstawiciele rodzin.

Jeżeli takiego błogosławieństwa nie będzie można zorganizować lub wierni nie zdecydują się w nim uczestniczyć, bardzo zachęcam do tego, aby przed śniadaniem wielkanocnym w gronie rodzinnym uroczyście pobłogosławić pokarmy. Niech dokona tego ojciec rodziny lub inna osoba (zob. zał. 4.).

 Wigilia Paschalna

W liturgii Wigilii Paschalnej należy zachować następujące wskazania:

 Liturgia światła – Liturgia rozpoczyna się wewnątrz kościoła. Do pobłogosławienia ognia można użyć zwykłej świecy / znicza.

 Liturgia chrzcielna – po Odnowieniu przyrzeczeń chrztu (Mszał Rzymski, Wigilia Paschalna p. 46.) można dokonać pokropienia wodą uprzednio pobłogosławioną.

 Zakończenie – gdy nie ma rano Rezurekcji, proszę dokonać wystawienia Najświętszego Sakramentu, odśpiewać hymn Ciebie Boga, wysławiamy. Po zakończonym śpiewie należy odmówić modlitwę przewidzianą przez Mszał Rzymski (Wigilia Paschalna p. 62.) i pobłogosławić wiernych. Sam kapłan może wyjść z Najświętszym Sakramentem przed kościół, aby pobłogosławić parafię. Po udzieleniu błogosławieństwa, powróciwszy do ołtarza, chowa on Najświętszy Sakrament w tabernakulum.

 Rezurekcja

Tam, gdzie odprawia się Rezurekcję, po przybyciu do Grobu i po chwili adoracji Najświętszego Sakramentu w ciszy należy zaśpiewać Wesoły nam dzień lub Chrystus zmartwychwstan jest, a następnie Przed tak wielkim Sakramentem. Po zakończonym śpiewie kapłan winien odmówić modlitwę przewidzianą przez Mszał Rzymski (Procesja rezurekcyjna rano) i pobłogosławić zgormadzonych w kościele. Sam kapłan może wyjść z Najświętszym Sakramentem przed kościół i pobłogosławić parafię. Po udzieleniu tegoż błogosławieństwa, powróciwszy do ołtarza, chowa on Najświętszy Sakrament w tabernakulum i przewodniczy dalej Mszy świętej zgodnie z rubrykami. Gdy nie ma Grobu wystawienia Najświętszego Sakramentu należy dokonać na ołtarzu.

Choć w tym roku, z uwagi na trwającą pandemię, będziemy ponownie przeżywali Pamiątkę Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa w sposób tak niezwykle ograniczony, to jednak dołóżmy starań, aby był to święty czas, owocujący w nas wzrostem wiary, nadziei i miłości.

  † Wojciech Polak
Arcybiskup Metropolita Gnieźnieński
Prymas Polski

 Gniezno, dnia 25 marca 2021 r.